Conciërges Dirk en Gerard: 'Moeilijke dingen maak ik het liefst, zoals dit schaakspel'

De heren Gerard Dielis (63) en Dirk Jaspers (67) zijn als conciërge verbonden aan basisschool ’t Smelleken aan de Emmalaan in Valkenswaard. Ieder van hen heeft zo zijn kwaliteiten, waarbij Dirk uitmunt in houtbewerking. Hij maakte voor de kinderen van de school een heus schaakspel op formaat. We gaan met Gerard en Dirk in gesprek.

Gerard is nog even klei in kleine blokjes aan het snijden voor de jeugd. “Wij zetten daar een draadje in en de kinderen doen de rest. Voor moederdag.” Hij loopt mee voor een zitplekje op de gang en haalt koffie. Dan komt Dirk aangelopen. De beide heren zijn ongeveer ’n jaar in dienst bij schoolbestuur RBOB en voelen zich op ’t Smelleken als een vis in het water. Ze zijn allebei handige Harrie’s, en die kan een school goed gebruiken. “Ik was al conciërge in Aalst, maar ben overgestapt naar hier”, aldus Gerard, die eigenlijk alles doet op school; voor de koffie zorgen, de was bijhouden en het koffieapparaat onderhouden, kopiëren en vooral heel veel pleisters leggen bij de jeugd.

Prima aanvulling

Dirk: “Ik ben met pensioen en wil wel wat werken, maar geen vijf dagen per week. Het meeste wat ik nu doe is dingen maken. Alles wat kapot is repareer ik en los verstoppingen op.” Gerard springt onmiddellijk bij en zegt: “Dirk is heel handig met hout. Hij heeft zelfs een eigen werkplaats in Borkel.” Het is duidelijk dat de beide heren elkaar prima aanvullen op de werkvloer van de basisschool. “Samen hebben we voor carnavalsclub ’t Hermenieke van Nix ook allerlei dingen gemaakt. We deden altijd met de optocht mee, maakten daarvoor wagens, deden mee aan het Boerenbal, de Minizittingen, het Liedjesfestival en liepen altijd mee met onze kar”, zo klinkt het.

Gerard komt uit de plafonds- en wandenbranche en runt vijfentwintig jaar een eigen bedrijf. Dan richt het gesprek zich meer en meer op de vakkundigheid van Dirk. “Ik deed Timmeren en Metselen op de LTS in Valkenswaard, en ging daarna in Eindhoven ’n jaar Meubelen doen. Mijn vader had een houtzagerij en meubelmakerij in de Molenstraat. Waar we nú hier zitten was vroeger onze boomgaard en onze werkplaats!” Dirk gaat thuis werken en maakt daarnaast vele jaren voor Theatergroep Valkenswaard de grootste decorstukken. “Het moet voor mij altijd wel een uitdaging zijn om te doen”, zegt hij, waarop zijn collega zegt: “De moeilijkste dingen maakt Dirk het liefste.” Dirk maakt zeker geen series, en zoekt inderdaad steeds weer de uitdaging. “Net zoals dat schaakspel.”

Stiekem begonnen

Op de vraag hoe Dirk aan het maken van het schaakspel is gekomen, vertelt hij dat de school bezig was met de aanschaf van buitenspelmateriaal. “Er stond ook een kunststof buitenschaakspel op het lijstje, maar dat kostte iets van tweeduizend euro. Daar hebben geen geld en ook geen opslag voor. Dus dat was geen optie.” Dirk ziet de kinderen af en toe schaken op een klein bord en denkt: ik ga eens kijken of ik wat kan draaien. Hij heeft vroeger zelf geschaakt, dus weet er wel het één en ander van. Eerst zoekt hij op internet naar de schaakstukken en vogelt zelf een beetje uit hoe het moet gaan worden. “Stiekem ben ik begonnen om het thuis te maken, met beukenhout dat ik van Frank Tilburgs kreeg. Pas toen het bijna klaar was heb ik het verklapt.” Hij wil de stukken samen met een speciale opbergkist aan de school schenken, want Dirk vindt het veel te leuk om de kinderen te stimuleren om te gaan schaken. “Daar heb ik het voor gedaan.”

Op de draaibank ontstaan twee keer acht pionnen, twee paarden, twee lopers, twee torens een dame en een koning. “En alles dus met de hand gemaakt. Onder het draaien moest ik er de duimstok bij houden, er dan een streepke opzetten en dan de ronding maken. Dan weer wat bijschuren en er weer iets meer afdraaien. Dus allemaal op het oog gemaakt. Het hardhout is heel fijn om mee te werken. Er zijn er wel ’n paar mislukt, omdat de structuur niet mooi was, bijvoorbeeld. Die maakte ik opnieuw.”

Tijdens een presentatie op school van het speelgoed stalt de trotse Dirk zijn kunstwerken uit en iedereen is laaiend enthousiast. “We hebben meteen een schema gemaakt welke klas wanneer het schaakspel mag gebruiken. Behalve een houten schaakbord heb ik hier ook een groot schaakzeil liggen”, en hij rolt een groot zeil uit van één meter twintig, geregeld door Mies Mélotte.

Vijandelijke koning

Dan loopt Dirk naar de buitendeur en maakt een houten kist open. In vakjes liggen keurig de schaakstukken in twee kleuren, voor de witspelers en de zwartspelers. Trots toont hij de stukken, van ongeveer twintig centimeter hoogte en legt enkele spelregels uit. Je hebt duidelijk inzicht nodig, ervaring en moed om uiteindelijk de vijandelijke koning schaakmat te zetten, zo blijkt al gauw. Met deze grote schaakstukken lijkt een overwinning nóg indrukwekkender. Terecht dat schooldirecteur Mariëlle Koppens heel blij is met het eindresultaat van Dirk.

Bij de kist staan nog andere kisten van hem waarin spelmateriaal is opgeborgen. In een andere hoek staan stelten, die ook door de meubelmaker/conciërge van ’t Smelleken gemaakt zijn. “Wat mijn ogen zien, kunnen mijn handen maken, maar van alles maar één!”

Download de gratis app van Valkenswaard24 en mis niets → Apple | Android